Daha Hızlı ve Daha Ucuz Bir Çeviri İçin Daha İyi Bir Türkçe
Anlam bozukluklukları, uzun tümceler, yazım yanlışları ve belirsiz ifadeler Türkçe'den İngilizce'ye çeviri hızını düşürüp tercüme fiyatının ise artmasına yol açıyor.
Daha hızlı ve daha ucuz bir çeviri içinse tek yapmanız gereken makalenizi baştan sona dikkatlice okutup ya da okuyup anlam bozukluklarını giderip uzun cümleleri kısaltmak.
Eğer bir cümlede olmasa da olur dediğiniz sözcükler görürseniz hiç düşünmeden o sözcüğü silebilirsiniz. Çoğu cümle uzadıkça cümlenin nasıl başladığı unutulabiliyor ve cümle uyumsuz bir fiille bitebiliyor.
Bu nedenle cümleleriniz ne kadar kısa olursa yanlış yapma olasılığınız da o derece azalmakta. Üstelik bir cümle ne kadar kolay anlaşılırsa o kadar da hızlı çevriliyor. Ve ne kadar hızlı çevrilirse o kadar da ucuz oluyor.
Tercüme fiyatı ile süresine etki eden bu anlam bozukluğu ve uzun cümlelere ilişkin örnekleri aşağıda bulabilirsiniz.
Anlam bozuklukları:
Yanlışı: Şirket yönetimi, önceden belirlenmiş olan amaçları gerçekleştirmek için bir takım faaliyetleri insan gücüyle ve insanlarla birlikte yürütmek anlamına gelen eylem olarak tanımlanmaktadır.
Daha kısası ve anlaşılırı: Şirketin önceden belirlenmiş amaçlarını gerçekleştirmek üzere şirket çalışanlarının bir takım faaliyetleri gerçekleştirmesini sağlamaya şirket yönetimi denmektedir.
Uzun cümleler:
Uzunu: Akut dönemdeki geçiş durumlarına yaklaşım programlarının hazırlanmasında bilişsel rehberlik, duygusal katarsis (boşalım) ve sosyal alanın yeniden düzenlenmesi olarak anlaşılan krize müdahale yarar sağlarken, ileri aşamalarda ise bütün yaşamlarını uyarıcılardan kaçınmaya düzenleyen, çaresizlik, şüphe, öfke ve kişiler arası problemler yaşayan bireyler için sosyal çevrenin stabilizasyonu, dikkat edilmesi gereken konu haline gelebilir.
Bu uzun cümle halihazırda İngilizce'den çevrilmişe benziyor ve tekrardan İngilizce'ye çevrilmesi istenmiş.
Bölünmüş ve anlam belirsizlikleri giderilmiş hali: Bilişsel rehberlik, duygusal boşalım ve sosyal alanın yeniden düzenlenmesi şeklindeki bir krize müdahale anlayışı, akut dönemdeki kişilerin geçiş durumlarına yaklaşım yollarına ilişkin programlarının hazırlanmasında yararlıdır. İleri aşamalarda ise sosyal çevrenin kararlı bir hale getirilmesi, bütün yaşamlarını uyarıcılardan kaçınmaya düzenleyen, çaresizlik, şüphe, öfke ve kişiler arası problemler yaşayan bireyler için dikkat edilmesi gereken konu haline gelebilmektedir.
Yazım denetiminin doğru sandığı yanlışlar:
Word'de F7'ye basarak yazım yanlışı denetimi yapabiliyoruz. Ama, bazı sözcükler yanlış yazılmış olsa da, yanlış hali bir başka sözcüğe denk geldiğinden doğru sanılıp gözden kaçabilmektedir.
Bazı örnekler:
bizde - biz de
örnek hata: Bizde bulunan bu çalışmayı inceledik. / Biz de bulunan bu çalışmayı inceledik.
Burada çalışma bizim elimizde mi bulunuyor, yoksa bir başkası mı keşfetmiş ve biz onu inceliyoruz belli değil... Bu yanlışı yalnızca makalenin yazarı, baştan sona dikkatli bir okuma yaparak düzeltebilir.
amacında - amacın da
Böyle bir amaç mı güdülüyor, yoksa bu amaç da aynı bir sonuca mı götürüyor belli değil... Yukarıdaki örnek cümle gibi bir cümlede geçerse bu yanlış sözcük de anlam belirsizliklerine yol açabiliyor.
Gene bunu düzeltmenin tek yolu makaleyi baştan sona yavaş yavaş ve dikkatlice okumak.
Maddelere bölerken cümle öğelerinin birbirinden kopması sorunu:
Türkçe'de yüklem sonda bulunur. İngilizce'de ise fiil cümle ortasında yer alır. Bu sebeple maddelenmiş bir listede sonda yer alan yüklem, İngilizce çeviride doğru yere yerleştirilirken zaman ve anlam kaybı olabiliyor.
Hatalı örnek:
"Bu cümle,
- yapılmaması gereken,
- çevirirken anlam kaybına yol açabilen,
- uzun listelerde hatalara sebep olan bir örnekler listesidir."
Başka dilleri düşünerek olması gereken bir örnek:
"Doğru listelenmiş örnekler şu şekildedir:
- Her bir madde kendi başına anlamlıdır;
- Liste başındaki veya sonundaki cümlede bir parçası kalmamıştır;
- Çince dahil rahatlıkla her dile hatasız çevrilebilecek bir özelliktedir."
Hataya yol açmamak için, maddeleme yaparken maddelerin ne olduğuna ilişkin bir açıklamayı ilk cümlede yapıp, iki nokta üst üste ile bitirip, sonraki maddeleri de noktalı virgülle bitirip yalnızca en sondaki maddeyi nokta ile bitirmek yeterlidir.
Yanlış noktalı virgül kullanımı:
Yanlış örnek: Güneydeki Kars'a; Çıldır Gölü'nün doğusundan Kısır Dağı'nın batısından geçerek Susuz üzerinden, Karadeniz'e; Yalnızçam Dağları'nı aşarak Ardanuç üzerinden, Erzurum'a; Göle, Oltu yolundan ulaşılmaktadır.
Düzeltilmişi: Güneydeki Kars'a, Çıldır Gölü'nün doğusundan ve Kısır Dağı'nın batısından geçerek Susuz üzerinden ulaşılmaktadır. Karadeniz'e, Yalnızçam Dağları'nı aşarak Ardanuç üzerinden ulaşılır. Erzurum'a ise Göle, Oltu yolundan ulaşılmaktadır.
Türkiye'de noktalı virgül son on yıldır akademik makalelerde çok yanlış kullanılıyor. Yanlış noktalı virgül kullanımı özellikle sosyal bilimlerde yaygın.
En sık görülen yanlış kullanım ise "Bu çalışmada;", "Çalışmamızda;" deyip noktalı virgül koyup cümleye öyle devam etmek.
Böyle bir hata yapmamak için şu basit testi kullanabiliriz: Noktalı virgülle ayılmış sol kısmı da sağ kısmı da ayrı ayrı okuduğunuzda tek başına anlamlı bir cümle oluşturuyor mu? Örneğin, "Bu çalışmada." tek başına bir anlam ifade eden bir cümle oluşturmuyor.
Eğer noktalı virgülün kullanımı konusunda emin değilsek hiç kullanmamak oldukça pratik bir çözüm. Elinizin noktalı virgüle gittiği yerde sadece virgüle basmanız yeterli.
09.03.2013
Siz de kaliteli bir çeviri istiyorsanız çeviri ücreti ve süresi almak için tıklayın.